کرامت؛حکمت؛ایمان

نزدیک تر از ما به ما... تا او راهی نبود، ولی ما در راه ماندیم... در خودمان...

نزدیک تر از ما به ما... تا او راهی نبود، ولی ما در راه ماندیم... در خودمان...

کرامت؛حکمت؛ایمان

*هــوالحکیــم*

دکترینولوژی (یا قاعدة القواعد) دانش تبیین و تشریح قواعد ذاتی حاکم بر خلقت و طبیعت و قواعد ذاتی حاکم بر اعمال موجودات، به ویژه بشر است.

تبیین این قواعد برای جامعه‌سازی الزامی است. لذا موضوع دانش دکترینولوژی، مطالعه‌ی جامعه از حیث «باید»، مبتنی بر قواعد ذاتی حاکم بر خلقت، طبیعت و رفتار موجودات و انسان است.


۱ مطلب با موضوع «دکترین ملی سلامت در افق 1414 :: قلب سلیم-حکمت تربیت» ثبت شده است

هـوالحکیـم



مدرنیسم


فلسفه­ ی اجوکیشن Philosophy of Education

واژه «Education»، مابه ­ازای «تربیت» عربی و «پروردن» فارسی است.[1] این واژه دو ریشه­ ی لاتینی دارد: «Educere» به معنای راهنمایی کردن و آموزش دادن و «Educare» به معنای غذا دادن و پروراندن.[2]

در مکتب فلسفه­ ی تحلیلی، فیلسوفان از تحلیل واژه ­های «Teaching»، «Learning»، و «Understanding» آغاز می­ کنند و سپس به ماهیت آموزش و روش­های مرتبط با آن - مانند آرای اسکفلر[3] - می­پردازند.

فلسفه ­ی اجوکیشن از سویی به ماهیت، اهداف و وسایل آموزش و تربیت می ­پردازد، و از سوی دیگر مشخصات و ساختار «تئوری­های آموزشی» را بررسی می­کند.[4]

تبیین «Curriculum» یک کارکرد عمده در فلسفه ­ی اجوکیشن به شمار می ­رود. در حالی که اگزیستنسیالیست­ ها به دنبال محور قرار دادن «آزادی و اباحه» هستند، مارکسیست­ ها محوریت «نوسازی سوسیالیسم»، و فمینیست ­ها مرکزیت بیشتر دختران را برمی­تابند. از منظر فیلسوفان حوزه­ ی معرفت­ شناسی - مانند آرای پیترز[5]- نیز دانش موضوع محوری تبیین کوریکولوم آموزشی است.

 

ایدئولوژی اگوئیسم Egoism


گرچه فلسفه ­ی اجوکیشن در پارادایم­ های غربی، ایدئولوژی­ های متفاوتی دارد، لیکن عمده ­ی این پارادایم ­ها تابع سوپرپارادایم امانیسم، «اگوئیسم» یا «خودمحوری» را برمی­ تابند.

مبتنی بر ایدئولوژی اگوئیسم «خود» مهم­ترین انگیزه­ای است که همواره با انسان همراه است و تمام هدف­ ها، تلاش­ ها، رفتارها، نگرش ­ها و تفسیرها و در نهایت تمامی تصورات و تصدیقات وی را تحت سیطره ­ی خود دارد.

«اگوئیسم» به عنوان مهمترین ایدئولوژی پست­مدرنیسم اساس و بنای اجوکیشن و تدوین کوریکولوم را بر خودمحوری شکل داده است و از این گذر در پی تحقق «خودمختاری»[6] بشر در تمامی عرصه­ های زندگی­ است.[7]


دکترین حسّیت Sensuality


فلسفه­ ی اجوکیشن، مبتنی بر ایدئولوژی اگوئیسم و خودمحوری به «دکترین حسیت» منتج می­شود. این دکترین کارکرد اصلی اجوکیشن را در ایجاد «خوش ­آیند» مبتنی بر خومحوری بشر تبیین می­کند.

 

اسلام


حکمت تربیت

تربیت از ریشه ­ی «ربت» و به معنای «پروراندن» است.[8] این واژه قرآنی نیست، لیکن در عربی در معنای «رساندن چیزی به حد کمال آن» مصطلح است.[9]

حکمت تربیت، پس از حکمت ربب موضوعیت می­ یابد. حکمت ربب، نخست «پروردگار» و «رب» را تبیین کرده و سپس در گام بعد «پرورش» و «ربوبیت» را تعریف و تدقیق می­کند، از سوی دیگر، حکمت تربیت، ابتدا به تبیین «ربت» و «پروراندن» پرداخته و سپس به آن­چه پرورش می­یابد، می­پردازد.


مکتب عبودیت

مکتب «عبودیت» نیز روبه ­روی مکتب «ربوبیت» و مبتنی بر آن موضوعیت می ­یابد. «عبودیت» کنش و جای­گاه «عبد» و «بنده» را در نسبت با «معبود» و «پرستش ­شونده» مشخص می­ سازد.

این مکتب، تنها یک «معبود» را برمی­ تابد زیراکه تنها یک «رب» وجود دارد.[10]

 

قاعده ­ی استعانت

حکمت تربیت، مبتنی بر مکتب عبودیت به قاعده ­ی «استعانت» منتج می­شود.

یکتایی «معبود» سبب می­ گردد تنها او به «استعانت» و «یاری» طلبیده شود.[11]


***

امنیت

اکنون در جمهوری اسلامی ایران، در حوزه ­ی سلامت، رویه ­های مدرنیسم بر «تعلیم و تربیت» حاکم است، یعنی فلسفه ­ی اجوکیشن و ایدئولوژی اگوئیسم و دکترین حسیت، تلقی­های تربیتی انسان را شکل داده ­اند، در حالی­که تقابل این حوزه­ ها با حکمت تربیت، مکتب عبودیت و قاعده ­ی استعانت مسأله ­ی غیر قابل اغماضی است

 


1. صلیبا، جمیل؛ فرهنگ فلسفی، صانعی دره­بیدی، منوچهر (مترجم)، چاپ اول، تهران، انتشارات حکمت، 1366، جلد 1، ص 222.

2. Winch, Christopher & Gingell, John; Philosophy of Education: The Key Concepts, 2nd Ed., Oxon, Routledge, 2008, p. 63.

3. Israel Scheffler.

4. Craig, Edward; Routledge Encyclopedia of Philosophy, Version 1.0, London; Routledge Publication, 1998.(Part: Philosophy of Education)

5. Richard Peters.

6. Autonomy

7. Philosophy of Education: The Key Concepts, p. 18.

8. مهیار، رضا (مترجم)؛ فرهنگ ابجدی عربی - فارسی؛ ترجمه المنجدالابجدی، چاپ اول، تهران، نشر اسلامی،1370، صفحه 420.

9. صلیبا، جمیل؛ فرهنگ فلسفی، صانعی دره بیدی، منوچهر (مترجم)، چاپ اول، تهران، انتشارات حکمت، 1366، جلد 1، ص 221.

10. یا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذی خَلَقَکُمْ وَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ (قرآن الکریم، سوره بقره، آیه 21)

اى مردم! پروردگار خود را پرستش کنید؛ آن کس که شما، و کسانى را که پیش از شما بودند آفرید، تا پرهیزکار شوید. (مکارم شیرازی، ناصر؛ ترجمه­ی قرآن کریم)

11. إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ (قرآن الکریم، سوره فاتحه، آیه 5)

(پروردگارا!) تنها تو را مى‏پرستیم؛ و تنها از تو یارى مى‏جوییم.  (مکارم شیرازی، ناصر؛ ترجمه­ی قرآن کریم)

کلبـه کـرامت