حکمت برائت

هوالحکیم

مدرنیسم

فلسفه ­ی پلیتیک Philosophy of Politics

واژه ­ی «Politics» و «Policy» از ریشه­ ی «politika» یونانی مشتق شده ­اند،[1] و گرچه در محیط دانشگاهی به کلمات «سیاسی» و «سیاست» ترجمه شده ­اند، اما صحیح نیستند، فلذا عمومی­ ترین تعریف از مفهوم آن­ها به صورت «فن تلاش و رقابت برای دستیابی به قدرت، یا تسخیر و حفظ و بسط آن» تبیین می­شود.

فلسفه­ ی پلیتیک نیز حوزه ­ای از فلسفه است که به چیستی و  چرایی فن دست­یابی به قدرت و رقم زدن مناسبات حکومتی می­ پردازد.

 

ایدئولوژی اگو- دموکراسی Ego-Democracy

واژه ­ی «Democracy» در زبان فارسی به «حکومت مردم بر مردم» و «مردم­سالاری» ترجمه شده است،[2] و پیشوند «اگو» نیز بیان­گر «حکومت خودبنیاد مردم بر مردم» است.

ایدئولوژی اگو- دموکراسی، از یک­سو به ­جای حاکمیت الهی، قائل به پذیرفتن رای و نظر بشر است و از سوی دیگر سایر اشکال حاکمیت که در سوپرپارادایم امانیسم شکل گرفته است را برنمی­تابد. اساس خودمختاری بشر سبب گردیده در این ایدئولوژی تمامی مناسبات حکومتی با محوریت بشر و بر مبنای آرای او رقم بخورد.

 

دکترین پُرنوکراسی Pornocracy

ایدئولوژی اگودموکراسی، به دکترین «پُرنوکراسی» منتج می­شود، «پُرنوکراسی» گرچه به «فحشاسالاری» ترجمه می­شود، لیکن مفهوم دقیق­تر آن معادل «نفسانیات­سالاری» است.

«دموکراسی» به دلیل اهمیت بالای آرای بشر، تنها حاکمیت خرد جمعی نیست بلکه احساسات و عواطف جمعی هم در آن دخیل است و در بسیاری مواقع این احساسات بر خرد جمعی نیز غلبه دارد، حتی در صورتی که این احساسات پاک و انسانی نبوده و آمیخته با  هوا و هوس نیز باشند. ساموئل هانتینگتون[3] در موج سوم دموکراتیزاسیون[4] این نتیجه­­ ی دموکراسی را سبب انحطاط آن بیان کرده است.

دکترین پرنوکراسی، به تبیین چیستی، چرایی و چگونگی «نفسانیات­ سالاری» به هدف دست­یابی به قدرت و حفظ و بسط آن می­ پردازد.

 

اسلام

حکمت برائت

واژه­ ی «برائت» از ریشه ­ی «برأ» عربی است و به معنای «کراهت و دوری جستن از مجاورت با آن­چه ناپسند و مکروه است» به کار می­رود.[5]

در اسلام، برائت جستن تنها محدود به انسان، و آن­چه او کراهت دارد­ نیست، بلکه خداوند متعال نیز برائت و بیزاری خود را از مشرکین در قرآن اعلام کرده است،[6] از این­رو حکمت برائت، علاوه بر تبیین چیستی و چرایی «بیزاری» به تبیین آن­چه که بایستگی «برائت» و «دوری» جستن را دارد می­پردازد.[7]

مکتب ولایت

پس از حکمت برائت، مکتب ولایت موضوعیت می­یابد، واژه­ ی «ولایت» از مصدر «وَلاء» به معنای «دوستی و نزدیکی» مشتق شده است.  «وِلایۀ» مابه ­ازای «یاری کردن» و «وَلایۀ» مابه ­ازای «سرپرستی» در فارسی است.[8]

مکتب ولایت، بیان­گر اصالت «دوستی و نزدیکی» و «پذیرش سرپرستی» است از خداوند تبارک و تعالی و اولیاء الله، زیرا تنها ایشان شایستگی سرپرستی انسان را دارند. 

قاعده­ ی اخوت (مردم­سالاری دینی)

حکمت برائت، مبتنی بر مکتب ولایت، به قاعده ­ی «اخوت» منتج می­گردد، «اخوت» به معنای «برادری و دوستی» است.[9]

قاعده­ ی اخوت در اسلام، تبیین چیستی، چرایی و چگونگی «دوستی و برادری» در میان انسان­ها، تحت «سرپرستی» خداوند متعال و امامان هدایت، و به «دور» از شرک و کفر است. این­چنین حاکمیتی در اسلام برتافته می­شود که گرچه «مردم­ سالار» است، اما چون مبتنی بر ولایت و برائت شرعی نیز هست فلذا «دینی» محسوب می­شود.

امنیت

بایسته و شایسته است در جمهوری اسلامی ایران، در طرح ­ریزی حوزه­ ی سلامت، مانند سایر حوزه­ های تعلیم و تربیت، علم و حکمت، رسانه و هنر و ... از فلسفه­ ی پلتیک، ایدئولوژی اگو-دموکراسی و دکترین پرنوکراسی که رویه­ های مدرنیستی هستند پرهیز گردد، و رویه ­های اسلامی شامل حکمت برائت، مکتب ولایت و قاعده­ ی مردم­سالاری دینی مبنای طرح ­ریزی و حاکمیت قرار گیرند.

---

1. Merriam-Webster's collegiate dictionary, 11th Ed., Massachusetts, U.S.A, Merriam-Webster Incorporated, 2005. (Word: Politics)

2. آریانپور کاشانی، عباس و آریانپور کاشانی، منوچهر (مؤلفین)؛ فرهنگ جیبی انگلیسی به فارسی، چاپ اول، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1355، (واژه­ ی دموکراسی)

3. Samuel Phillips Huntington (1927-2008)

4. Third Wave of Democratization

5. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن؛ خسروی حسینی، سیدغلامرضا (مترجم)، نشر مرتضوی، ج1، ص 264.

6. أَنَّ اللَّهَ بَری‏ءٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ وَ رَسُولُه‏ (قرآن الکریم، سوره ­ی توبه، قسمتی از  آیه­ ی 3.)

خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند! (مکارم شیرازی، ناصر؛ ترجمه­ ی قرآن کریم)

7. قَدْ کانَتْ لَکُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فی‏ إِبْراهیمَ وَ الَّذینَ مَعَهُ إِذْ قالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآؤُا مِنْکُمْ وَ مِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّه‏‏ (قرآن الکریم، سوره ­ی ممتحنه، قسمتی از  آیه ­ی 4.)

براى شما سرمشق خوبى در زندگى ابراهیم و کسانى که با او بودند وجود داشت، در آن هنگامى که به قوم(مشرک) خود گفتند: «ما از شما و آنچه غیر از خدا مى ‏پرستید بیزاریم؛ (مکارم شیرازی، ناصر؛ ترجمه­ ی قرآن کریم)

8. ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن؛ ج4، ص 489.

9. مهیار، رضا (مترجم)؛ فرهنگ ابجدی عربی - فارسی؛ ترجمه المنجدالابجدی، چاپ اول، تهران، نشر اسلامی،1370، صفحه 32.