کرامت؛حکمت؛ایمان

نزدیک تر از ما به ما... تا او راهی نبود، ولی ما در راه ماندیم... در خودمان...

نزدیک تر از ما به ما... تا او راهی نبود، ولی ما در راه ماندیم... در خودمان...

کرامت؛حکمت؛ایمان

*هــوالحکیــم*

دکترینولوژی (یا قاعدة القواعد) دانش تبیین و تشریح قواعد ذاتی حاکم بر خلقت و طبیعت و قواعد ذاتی حاکم بر اعمال موجودات، به ویژه بشر است.

تبیین این قواعد برای جامعه‌سازی الزامی است. لذا موضوع دانش دکترینولوژی، مطالعه‌ی جامعه از حیث «باید»، مبتنی بر قواعد ذاتی حاکم بر خلقت، طبیعت و رفتار موجودات و انسان است.


هــوالحکیـم

 

انسان شناسی

کیستی انسان، ورای چیستی اوست. چیستی بشر، ابعاد مادی جسم او را در بر می‌گیرد که در نهایت به مناسبات سلولی، مولکولی و ژنتیکی منتج می‌شود.

اما کیستی انسان، مربوط به ابعاد معنوی اوست؛ ابعادی که از فطرت او می‌آغازد. فطرت در حکم سیستم‌عامل وجود انسان است،[1] مانند آن‌چه دانش بیولوژی، در پرونده‌ی DNA بشر جست­و­جو می‌کند.

 

کلبـه کـرامت



هوالحکیم


مدرنیسم

فلسفه ­ی پلیتیک Philosophy of Politics

واژه ­ی «Politics» و «Policy» از ریشه­ ی «politika» یونانی مشتق شده ­اند،[1] و گرچه در محیط دانشگاهی به کلمات «سیاسی» و «سیاست» ترجمه شده ­اند، اما صحیح نیستند، فلذا عمومی­ ترین تعریف از مفهوم آن­ها به صورت «فن تلاش و رقابت برای دستیابی به قدرت، یا تسخیر و حفظ و بسط آن» تبیین می­شود.

فلسفه­ ی پلیتیک نیز حوزه ­ای از فلسفه است که به چیستی و  چرایی فن دست­یابی به قدرت و رقم زدن مناسبات حکومتی می­ پردازد.

 

ایدئولوژی اگو- دموکراسی Ego-Democracy

واژه ­ی «Democracy» در زبان فارسی به «حکومت مردم بر مردم» و «مردم­سالاری» ترجمه شده است،[2] و پیشوند «اگو» نیز بیان­گر «حکومت خودبنیاد مردم بر مردم» است.

ایدئولوژی اگو- دموکراسی، از یک­سو به ­جای حاکمیت الهی، قائل به پذیرفتن رای و نظر بشر است و از سوی دیگر سایر اشکال حاکمیت که در سوپرپارادایم امانیسم شکل گرفته است را برنمی­تابد. اساس خودمختاری بشر سبب گردیده در این ایدئولوژی تمامی مناسبات حکومتی با محوریت بشر و بر مبنای آرای او رقم بخورد.

 

دکترین پُرنوکراسی Pornocracy

ایدئولوژی اگودموکراسی، به دکترین «پُرنوکراسی» منتج می­شود، «پُرنوکراسی» گرچه به «فحشاسالاری» ترجمه می­شود، لیکن مفهوم دقیق­تر آن معادل «نفسانیات­سالاری» است.

«دموکراسی» به دلیل اهمیت بالای آرای بشر، تنها حاکمیت خرد جمعی نیست بلکه احساسات و عواطف جمعی هم در آن دخیل است و در بسیاری مواقع این احساسات بر خرد جمعی نیز غلبه دارد، حتی در صورتی که این احساسات پاک و انسانی نبوده و آمیخته با  هوا و هوس نیز باشند. ساموئل هانتینگتون[3] در موج سوم دموکراتیزاسیون[4] این نتیجه­­ ی دموکراسی را سبب انحطاط آن بیان کرده است.

دکترین پرنوکراسی، به تبیین چیستی، چرایی و چگونگی «نفسانیات­ سالاری» به هدف دست­یابی به قدرت و حفظ و بسط آن می­ پردازد.

 

اسلام

حکمت برائت

واژه­ ی «برائت» از ریشه ­ی «برأ» عربی است و به معنای «کراهت و دوری جستن از مجاورت با آن­چه ناپسند و مکروه است» به کار می­رود.[5]

در اسلام، برائت جستن تنها محدود به انسان، و آن­چه او کراهت دارد­ نیست، بلکه خداوند متعال نیز برائت و بیزاری خود را از مشرکین در قرآن اعلام کرده است،[6] از این­رو حکمت برائت، علاوه بر تبیین چیستی و چرایی «بیزاری» به تبیین آن­چه که بایستگی «برائت» و «دوری» جستن را دارد می­پردازد.[7]

مکتب ولایت

پس از حکمت برائت، مکتب ولایت موضوعیت می­یابد، واژه­ ی «ولایت» از مصدر «وَلاء» به معنای «دوستی و نزدیکی» مشتق شده است.  «وِلایۀ» مابه ­ازای «یاری کردن» و «وَلایۀ» مابه ­ازای «سرپرستی» در فارسی است.[8]

مکتب ولایت، بیان­گر اصالت «دوستی و نزدیکی» و «پذیرش سرپرستی» است از خداوند تبارک و تعالی و اولیاء الله، زیرا تنها ایشان شایستگی سرپرستی انسان را دارند. 

قاعده­ ی اخوت (مردم­سالاری دینی)

حکمت برائت، مبتنی بر مکتب ولایت، به قاعده ­ی «اخوت» منتج می­گردد، «اخوت» به معنای «برادری و دوستی» است.[9]

قاعده­ ی اخوت در اسلام، تبیین چیستی، چرایی و چگونگی «دوستی و برادری» در میان انسان­ها، تحت «سرپرستی» خداوند متعال و امامان هدایت، و به «دور» از شرک و کفر است. این­چنین حاکمیتی در اسلام برتافته می­شود که گرچه «مردم­ سالار» است، اما چون مبتنی بر ولایت و برائت شرعی نیز هست فلذا «دینی» محسوب می­شود.

امنیت

بایسته و شایسته است در جمهوری اسلامی ایران، در طرح ­ریزی حوزه­ ی سلامت، مانند سایر حوزه­ های تعلیم و تربیت، علم و حکمت، رسانه و هنر و ... از فلسفه­ ی پلتیک، ایدئولوژی اگو-دموکراسی و دکترین پرنوکراسی که رویه­ های مدرنیستی هستند پرهیز گردد، و رویه ­های اسلامی شامل حکمت برائت، مکتب ولایت و قاعده­ ی مردم­سالاری دینی مبنای طرح ­ریزی و حاکمیت قرار گیرند.



1. Merriam-Webster's collegiate dictionary, 11th Ed., Massachusetts, U.S.A, Merriam-Webster Incorporated, 2005. (Word: Politics)

2. آریانپور کاشانی، عباس و آریانپور کاشانی، منوچهر (مؤلفین)؛ فرهنگ جیبی انگلیسی به فارسی، چاپ اول، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1355، (واژه­ ی دموکراسی)

3. Samuel Phillips Huntington (1927-2008)

4. Third Wave of Democratization

5. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن؛ خسروی حسینی، سیدغلامرضا (مترجم)، نشر مرتضوی، ج1، ص 264.

6. أَنَّ اللَّهَ بَری‏ءٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ وَ رَسُولُه‏ (قرآن الکریم، سوره ­ی توبه، قسمتی از  آیه­ ی 3.)

خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند! (مکارم شیرازی، ناصر؛ ترجمه­ ی قرآن کریم)

7. قَدْ کانَتْ لَکُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فی‏ إِبْراهیمَ وَ الَّذینَ مَعَهُ إِذْ قالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآؤُا مِنْکُمْ وَ مِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّه‏‏ (قرآن الکریم، سوره ­ی ممتحنه، قسمتی از  آیه ­ی 4.)

براى شما سرمشق خوبى در زندگى ابراهیم و کسانى که با او بودند وجود داشت، در آن هنگامى که به قوم(مشرک) خود گفتند: «ما از شما و آنچه غیر از خدا مى ‏پرستید بیزاریم؛ (مکارم شیرازی، ناصر؛ ترجمه­ ی قرآن کریم)

8. ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن؛ ج4، ص 489.

9. مهیار، رضا (مترجم)؛ فرهنگ ابجدی عربی - فارسی؛ ترجمه المنجدالابجدی، چاپ اول، تهران، نشر اسلامی،1370، صفحه 32.
کلبـه کـرامت

هـوالحکیـم




دریافت
مدت زمان: 4 دقیقه 25 ثانیه
کلبـه کـرامت

هـوالحکیـم



مدرنیسم


فلسفه­ ی اجوکیشن Philosophy of Education

واژه «Education»، مابه ­ازای «تربیت» عربی و «پروردن» فارسی است.[1] این واژه دو ریشه­ ی لاتینی دارد: «Educere» به معنای راهنمایی کردن و آموزش دادن و «Educare» به معنای غذا دادن و پروراندن.[2]

در مکتب فلسفه­ ی تحلیلی، فیلسوفان از تحلیل واژه ­های «Teaching»، «Learning»، و «Understanding» آغاز می­ کنند و سپس به ماهیت آموزش و روش­های مرتبط با آن - مانند آرای اسکفلر[3] - می­پردازند.

فلسفه ­ی اجوکیشن از سویی به ماهیت، اهداف و وسایل آموزش و تربیت می ­پردازد، و از سوی دیگر مشخصات و ساختار «تئوری­های آموزشی» را بررسی می­کند.[4]

تبیین «Curriculum» یک کارکرد عمده در فلسفه ­ی اجوکیشن به شمار می ­رود. در حالی که اگزیستنسیالیست­ ها به دنبال محور قرار دادن «آزادی و اباحه» هستند، مارکسیست­ ها محوریت «نوسازی سوسیالیسم»، و فمینیست ­ها مرکزیت بیشتر دختران را برمی­تابند. از منظر فیلسوفان حوزه­ ی معرفت­ شناسی - مانند آرای پیترز[5]- نیز دانش موضوع محوری تبیین کوریکولوم آموزشی است.

 

ایدئولوژی اگوئیسم Egoism


گرچه فلسفه ­ی اجوکیشن در پارادایم­ های غربی، ایدئولوژی­ های متفاوتی دارد، لیکن عمده ­ی این پارادایم ­ها تابع سوپرپارادایم امانیسم، «اگوئیسم» یا «خودمحوری» را برمی­ تابند.

مبتنی بر ایدئولوژی اگوئیسم «خود» مهم­ترین انگیزه­ای است که همواره با انسان همراه است و تمام هدف­ ها، تلاش­ ها، رفتارها، نگرش ­ها و تفسیرها و در نهایت تمامی تصورات و تصدیقات وی را تحت سیطره ­ی خود دارد.

«اگوئیسم» به عنوان مهمترین ایدئولوژی پست­مدرنیسم اساس و بنای اجوکیشن و تدوین کوریکولوم را بر خودمحوری شکل داده است و از این گذر در پی تحقق «خودمختاری»[6] بشر در تمامی عرصه­ های زندگی­ است.[7]


دکترین حسّیت Sensuality


فلسفه­ ی اجوکیشن، مبتنی بر ایدئولوژی اگوئیسم و خودمحوری به «دکترین حسیت» منتج می­شود. این دکترین کارکرد اصلی اجوکیشن را در ایجاد «خوش ­آیند» مبتنی بر خومحوری بشر تبیین می­کند.

 

اسلام


حکمت تربیت

تربیت از ریشه ­ی «ربت» و به معنای «پروراندن» است.[8] این واژه قرآنی نیست، لیکن در عربی در معنای «رساندن چیزی به حد کمال آن» مصطلح است.[9]

حکمت تربیت، پس از حکمت ربب موضوعیت می­ یابد. حکمت ربب، نخست «پروردگار» و «رب» را تبیین کرده و سپس در گام بعد «پرورش» و «ربوبیت» را تعریف و تدقیق می­کند، از سوی دیگر، حکمت تربیت، ابتدا به تبیین «ربت» و «پروراندن» پرداخته و سپس به آن­چه پرورش می­یابد، می­پردازد.


مکتب عبودیت

مکتب «عبودیت» نیز روبه ­روی مکتب «ربوبیت» و مبتنی بر آن موضوعیت می ­یابد. «عبودیت» کنش و جای­گاه «عبد» و «بنده» را در نسبت با «معبود» و «پرستش ­شونده» مشخص می­ سازد.

این مکتب، تنها یک «معبود» را برمی­ تابد زیراکه تنها یک «رب» وجود دارد.[10]

 

قاعده ­ی استعانت

حکمت تربیت، مبتنی بر مکتب عبودیت به قاعده ­ی «استعانت» منتج می­شود.

یکتایی «معبود» سبب می­ گردد تنها او به «استعانت» و «یاری» طلبیده شود.[11]


***

امنیت

اکنون در جمهوری اسلامی ایران، در حوزه ­ی سلامت، رویه ­های مدرنیسم بر «تعلیم و تربیت» حاکم است، یعنی فلسفه ­ی اجوکیشن و ایدئولوژی اگوئیسم و دکترین حسیت، تلقی­های تربیتی انسان را شکل داده ­اند، در حالی­که تقابل این حوزه­ ها با حکمت تربیت، مکتب عبودیت و قاعده ­ی استعانت مسأله ­ی غیر قابل اغماضی است

 


1. صلیبا، جمیل؛ فرهنگ فلسفی، صانعی دره­بیدی، منوچهر (مترجم)، چاپ اول، تهران، انتشارات حکمت، 1366، جلد 1، ص 222.

2. Winch, Christopher & Gingell, John; Philosophy of Education: The Key Concepts, 2nd Ed., Oxon, Routledge, 2008, p. 63.

3. Israel Scheffler.

4. Craig, Edward; Routledge Encyclopedia of Philosophy, Version 1.0, London; Routledge Publication, 1998.(Part: Philosophy of Education)

5. Richard Peters.

6. Autonomy

7. Philosophy of Education: The Key Concepts, p. 18.

8. مهیار، رضا (مترجم)؛ فرهنگ ابجدی عربی - فارسی؛ ترجمه المنجدالابجدی، چاپ اول، تهران، نشر اسلامی،1370، صفحه 420.

9. صلیبا، جمیل؛ فرهنگ فلسفی، صانعی دره بیدی، منوچهر (مترجم)، چاپ اول، تهران، انتشارات حکمت، 1366، جلد 1، ص 221.

10. یا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذی خَلَقَکُمْ وَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ (قرآن الکریم، سوره بقره، آیه 21)

اى مردم! پروردگار خود را پرستش کنید؛ آن کس که شما، و کسانى را که پیش از شما بودند آفرید، تا پرهیزکار شوید. (مکارم شیرازی، ناصر؛ ترجمه­ی قرآن کریم)

11. إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ (قرآن الکریم، سوره فاتحه، آیه 5)

(پروردگارا!) تنها تو را مى‏پرستیم؛ و تنها از تو یارى مى‏جوییم.  (مکارم شیرازی، ناصر؛ ترجمه­ی قرآن کریم)

کلبـه کـرامت


هـوالحکیـم

حکمت دین

 

مدرنیسم


فلسفه­ ی دین Philosophy of Religion

فلسفه­ ی دین در غرب دو بخش عمده دارد: تئولوژی فلسفی و فلسفه­ ی دین به طور اخص.

مباحث مطرح شده در فلسفه­ ی دین عبارتند از: خداشناسی، نسبت­ شناسی انسان با خدا، الحاد و ایمان، خیر و شر، زندگی بعد از مرگ و قیامت، بهشت و دوزخ، فرشتگان و شیاطین.

گرچه مبتنی بر درخت فلسفه، تمامی فلسفه­ های مضاف به­ مثابه­ ی شاخه­ های درخت از تنه­ ا­ی انشعاب یافته­ اند که »فوزیس» و طبیعت نام گرفته است، لیکن فلسفه­ ی دین پس از ظهور فلسفه­ ی آنالتیکال، تجربی­ گرایی و حس­گرایی کاملا بعدی خردگرا و طبیعی یافته است. از این رو فلسفه­ی دین و الاهیات  در غرب، بعد فیزیکی و طبیعی کاملاً بارزی دارد، و حتی مسائل ترانس­فیزیکی و ماوراء طبیعی نیز به بعد متافیزیکی و مابعدطبیعه فروکاست می­شوند.

خلاصه آن­که تئولوژی و فلسفه­ ی دین به چیستی و چرایی خدا و دین در حد فیزیک ویا حداکثر متافیزیک می­ پردازند

.

ایدئولوژی شبان­رمگی Shepherd

واژگان Shepherd، herdsman و Pastor در زبان انگلیسی هم معادل «چوپان» و «شبان» در فارسی هستند[1] و هم به­ معنای »پیشوای مذهبی» و «کشیش» به­ کار می­ روند.[2]

«شِفرد» نه تنها به پیشوایان مذهبی اطلاق می­شود، بلکه از منظر غرب، خداو پیامبران نیز به مثابه­ ی چوپان و شبانی برای انسان­ ها هستند[3] که آن­ها را در رسیدن به خواسته­ هایشان راهنمایی می­ کنند

.

دکترین سبک زندگی Lifestyle

ادراک مفهوم «حقیقت True»  در فلسفه­ ی دین مبتنی بر آرای نیچه[4] و فوکو[5] به «حقیقت نسبی» دست می­ یازد. این حقیقت یا مبتنی بر «زبان» شکل گرفته است و یا مبتنی بر «سبک زندگی» صورت پذیرفته است.

فلذا شکل­ ها و شیوه­ های زندگی هریک دارای سامانی از حقیقت بوده و در پی تحقق اراده و خواست معطوف به «قدرت» به عنوان هدف خود هستند.

از این رو در سوپرپارادایم اومانیسم، «دین» هر انسان یعنی «سبک زندگی» وی.


اسلام


حکمت دین

حکمت دین، در سه حوزه اساسی با فلسفه­ ی دین در تقابل است:

حکمت دین در حوزه­ ی دنیا، «دینی شدن دنیا» را برمی­تابد و نه «دنیایی شدن دین» را که همان «سکولاریزاسیون» است.

حکمت دین در حوزه­ ی عقبا، به­جای «ایمان فلسفی» که چیستی هر پدیده را در آرخه و الثئا می­ جوید، به «ایمان حکمی«می­پردازد، که ایمان به خدا، کتاب، ملائک، انبیاء، آخرت، غیب و آیات الهی را مبتنی بر نشأت، فطرت و آیه تبیین می­کند.

حکمت دین در حوزه ­ی زندگی، در مقابل فلسفه، خدا را حی می­داند و از این­ رو زندگی را عقیده­ ی الهی و جهاد در راه آن عقیده می­داند

.

مکتب اسلام

حکمت دین، مجموعه­ باورهایی را تبیین می­ کند که زمینه­ ی «اسلام» را ایجاد کرده، و انسان مبتنی بر فطرت خود «تسلیم» پروردگارش می­شود و سپس در مرحله­ ی بعد «ایمان» به قلب او وارد می­گردد.

در این مکتب، دین در نزد خدا اسلام است،[6] و هرکس جز آن، دین دیگری اختیار کند در آخرت، زیان­کار خواهد بود.[7]

قاعده­­ ی دین حنیف - دین قیم

حکمت دین در نهایت به قاعده­ ی «دین حنیف» منتج می­شود، که انسان مبتنی بر فطرت خود به سوی آن رو می­گرداند، و این دینی «قیم» و «استوار» است، زیرا که در خلقت خداوند دگرگونی نیست. [8] دین حنیف، دینی یکتا و خالص است، که هر­کس طبق آن زندگی کند، تسلیم خداوند شده، و به دوستی با او شتافته است.[9]

فلذا در اسلام برخلاف مدرنیته، «سبک­ زندگی» یعنی «دین»

.

امنیت

روش­ شناسی سلامت در اسلام با حکمت دین، و در مدرنیسم با سبک زندگی آغاز می­شود. اکنون در جمهوری اسلامی ایران، در حوزه­ی سلامت، فلسفه­ی دین، ایدئولوژی شبان­رمگی و دکترین سبک زندگی در حال شکل­ گیری هستند، در حالی که با حکمت دین، مکتب اسلام و قاعده­ ی دین حنیف دارای تعارض جدی هستند.

 

کلبـه کـرامت

هـوالحکیـم



مدرنیسم

فلسفه‌ی اروس Philosophy of Eros

فلسفه­ ی اروس Eros تبیین اراده­ ی معطوف به لذت جنسی است. از این اراده در نهاد انسان به شهوت یاد می­شود.

اروس Eros ، دیگرخواهی برخاسته از شهوت است. اروس، جزیی از هوی است و لذا تابعی از «اراده­ ی معطوف به هوی» در بشر، محسوب می­شود.

 

ایدئولوژی ارگاسمیسیسم Orgasmicism

آنگاه که اراده، در «دگرخواهی معطوف به شهوت» است، ایدئولوژی ارگاسمیسیسم Orgasmicism موضوعیت می­یابد: تلاش بر بهره ­مندی هرچه بیشتر شهوانی در مناسبات جنسی! از این بهره­ مندی حداکثری، به ارگاسمیسیسم یاد می­شود، یعنی بهره­ مندی در رسیدن به دفعات بیشتر ارگاسم در یک دوره ­ی شبانه روز.

 

دکترین پُرن P-o-r-n

اشتهای جنسی در اراده ­ی معطوف به شهوت، ازطریق پُرن P-o-r-n بازتولید می­شود. کارکرد پُرن سوای از ایجاد اشتهای جنسی، اساساً ذائقه سازی جنسی و تحریک شخص و تهییج و برانگیختن شهوت اوست. پُرن این کارکرد را از طریق قبیحه ­نگاری، قبیحه­ نویسی، قبیحه­ گویی، قبیحه ­نوازی و قبیحه ­نمایی محقق می­کند.



اسلام

حکمت تقوا

تقوا، خویشتن ­پایی است: مراقبت، نگه­داری و مواظبت از خود! هرگاه کسی خود را از چشم دیگران دید و مواظبت نمود که آن­چه را دیگران نمی­ پسندند انجام ندهد، او متقی است. حال اگر کسی خود را از چشم خدا نگریست و آن­چه را که خدا می­ پسندد انجام داد و  آن­چه را خدا نمی ­پسندد ترک نمود، او تقوای خدا ورزیده است. تقوا را که خویشتن­ پایی خوانده­ اند ریاضت نفس نیست، رضایت نفس است، به رضایت محبوب، ویا شوق نفس است به ولایت فطرت.

 

مکتب میت شهوت

تقوای الهی یا خویشتن ­پایی از چشم خدا، به استغنای نفس و در نهایت به مرگ شهوت[i] می­ انجامد. میت شهوت، ترک لذت دنیا نیست، و در حقیقت ترک اراده ­ی معطوف به شهوت در نهاد انسان است. در این مکتب، ظرفیت انسان در ترک اراده‌ی معطوف به شهوت مطرح است، نه تعداد دفعات ارگاسم در یک دوره ­ی شبانه روز.

غلیان و جوشش شهوت، همان خروج از چهارچوب فطرت است. آتش­فشان شهوت، طغیان بر فطرت، و میت شهوت، آتش­‌نشانی آن در تسلیم به فطرت است.

 

 

قاعده­‌ی سکون

انسان در چرخه­ ی مناسبات طبیعی، نیازمند تخلیه­ ی جنسی خویش است. نفس انسان نیز به قاموس فطری آن، نیازمند اطفاء شهوت و هیجان حاصل از آن است. این دو نیاز طبیعی و فطری، در «مناسبات مشروع متعادل جنسی» زوجین، برآورده شده و در نتیجه، به سکون روحی و نفسی و جسمی می­ انجامد. این فرآیند، ریشه در قاعده­ ی سکنیت دارد و برخلاف دکترین پُرن که به ذائقه­ سازی و تحریک اشتهای جنسی دامن می­زند، به سکون و فروکاهش اشتها و هیجان «جنسی و شهوانی» می­‌پردازد.




1

. تَراهُ قَریباً أَمَلُهُ، قَلِیلًا زَلَلُهُ، خاشِعاً قَلْبُهُ، قانِعَةً نَفْسُهُ، ‏مَنْزُوراً أُکُلُهُ، سَهْلًا أَمْرُهُ، ‏حَرِیزاً دِینُهُ، مَیِّتَةً شَهْوَتُهُ، مَکْظُوماً غَیْظُهُ، الْخَیْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ، وَ الشَّرُ مِنْهُ مَأْمُونٌ (سید رضی (گردآورنده)، نهج البلاغه، چاپ اول، قم، نشر هجرت، 1414 ه.ق.، ص 335.)

امام علی (ع) در پاسخ به همام - در توصیف متقیان – فرمودند: او را بینى که آرزویش اندک است و لغزش‌هایش کم. دلش آرمیده است و جانش خرسند و ناخواهان، خوراکش اندک است و کارش آسان، دینش استوار- و مصون از دستبرد شیطان-. شهوتش مرده، خشمش فروخورده، نیکى از او بیوسان،- و همگان- از گزندش در امان. (دشتی، محمد؛ ترجمه ی نهج البلاغه، چاپ اول، قم، نشر مشهور، 1379، ص 227)
کلبـه کـرامت

هوالحکیم


درآمدی بر تروریسم‌­شناسی


نویسنده : امیرعباس چگینی


کلبـه کـرامت

 

هـــوالحکیـم

 

ترمینولوژی مفاهیم مرتبط

آینده نگری

روشی تحلیلی است که هدف از آن پرهیز از زیان‌های یک پیش‌بینی تک خطی و مقداری است، این کار با بهره‌گیری از چارچوب کیفی مشتمل بر امکانات مختلف برای آینده انجام می‌گیرد.[1]

 

استراتژی Strategy

ریشه استراتژی به واژه‌ی یونانی استراتژوس Strategos برمی‌گردد.[2] استراتژوس که در جمع به صورت Strategi یا Strategoi در می‌آید، در واقع لقب رهبران ارتش باستان (و به خصوص رهبران ارتش باستان آتنی) بود که به دلیل فرماندهی و فن دستور دادن به نیروهای ارتش و تعلیمات اصول خاص نظامی و تدبیر جنگی، به ایشان اطلاق می‌شد.[3]

واژه استراتژوس مشتق شده از استراتوس Stratos یعنی ارتش است. پیدایش واژه استراتژوس هم‌زمان با افزایش میزان اهمیت و پیچیدگی بیشتر تصمیم‌گیری‌های نظامی بود. جنگیدن به نقطه عطفی رسیده بود؛ زیرا طرفین جنگ دیگر قادر نبودند که صرفاً به فداکاری‌ها و از خودگذشتگی‌های فردی جنگجویانشان برای دستیابی به پیروزی متکی باشند، بلکه مجبور بودند که فعالیت‌های جنگی واحدهای بیشماری متشکل از سپاهیان خود را هماهنگ کنند. در ضمن با اهمیت روزافزون نیروهای دریایی در این دوران بر تعداد متغیرهایی که باید یک فرمانده نظامی در طرح‌ریزی عملیات جنگی در نظر بگیرد، افزوده گردید. در نتیجه، چگونگی هماهنگی و آمیختگی یکان‌های مختلف در نیروهای نظامی از طریق طرح‌ریزی جامع از حیاتی‌ترین مسائل تصمیم‌گیری برای فرماندهان موفق بشمار آورده شد. [4]

امروز این واژه برای طرح‌ریزی جامع در حوزه‌های مختلف سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی به کار می‌رود.

سطوح مختلف استراتژی:

الف- در نیروهای مسلح ایالات متحده

1- سطح فنی استراتژی Technical Strategy

2- سطح تاکتیکی استراتژی Tactical Strategy

3- سطح صحنه‌ی عملیات استراتژی Theater Strategy

4- سطح استراتژی بزرگ Grand Strategy

ب- در جمهوری اسلامی ایران

1- سطح تکنیکی

2- سطح تاکتیکی

3- سطح عملیاتی

4- سطح استراتژیکی

5- سطح فوق‌استراتژیکی (ابراستراتژی)[5]

 

استراتژی Strategy

استراتژی، هنر و علم به میدان آوردن منابع و نیروهاست. [6]

 

استراتژی بزرگ Grand Strategy

هنر و علم به کار بردن قدرت ملی، در تمام شرایط، به منظور دستیابی به مقاصد امنیت ملی، که به وسیله اعمال کنترل از نوع و درجه مطلوب بر دشمن با توسل به نیرو، تهدید به استفاده از نیرو، فشار غیرمستقیم، دیپلماسی، طفره و نیرنگ، و سایر وسایل قابل تصور انجام می‌گردد. [7]

 

استراتژی ملی National Strategy

هنر و علم به کار بردن قدرت ملی برای دستیابی به مقاصد ملی در تمام شرایط و در زمان آرامش و جنگ. [8]

 

اصل Principle

قانون مسلطی که بر رفتار و کردار ملی حکم‌فرماست؛ یک عقیده، یک دیدگاه، یا اعتقادی که بر شیوه زندگی یک ملت نفوذ هدایت‌کننده‌ای را دارد. [9]

 

بلند مدت Long Time

دوره‌ای به اندازه کافی طولانی که هم اجازه افزایش ظرفیت را بدهد و هم چنین فرصت دگرگونی‌های چشمگیر و مؤثر در تولید و مصرف را امکان‌پذیر سازد. [10]

 

تاکتیک Tactics

هنر و علم هدایت و اداره­ی منابع و نیروها در صحنه و میدان عمل است. [11]

 

دکترین ملی National Doctrine

قواعد کشوری (ملی) حاکم بر رفتار، بدون قدرت قانونی. [12]

 

سطح فوق‌استراتژیک Superstrategic Level

بالاترین سطح طرح‌ریزی و اجرای جهانی، که حوزه‌ی ابراستراتژی را دربرمی‌گیرد. (رده‌ی اداری رهبری انقلاب اسلامی).[13]

 

سطح استراتژیک Strategic Level

بالاترین سطح طرح‌ریزی و اجرای ملی، که حوزه‌ی کلان موضوعات را به صورت همه‌جانبه و جامع در بر می‌گیرد، مانند رده‌ی اداری قوای سه‌گانه (رده‌ی اداری رئیس جمهور).[14]

 

سطح صحنه Theater Level

سطح طرح‌ریزی و اجرای واسط میان سطح فوق‌استراتژیک و سطح استراتژیک.[15]

 

سطح عملیاتی Operational Level

سطح طرح‌ریزی و اجرای واسط میان سطح استراتژیک و سطح تاکتیکی که حوزه‌ی کلان موضوعات را به صورت موردی در بر می‌گیرد، مانند رده‌ی وزرا.[16]

 

سطح تاکتیکی Tactical Level

سطح طرح‌ریزی و اجرای خرد، که حوزه‌ی کلی یک موضوع را در بر می‌گیرد، مانند رده‌ی اداری منطقه‌ای حوزه کلی یک استان.[17]

 

سطح تکنیکی Technical Level

سطح طرح‌ریزی و اجرای فنی - فردی، که حوزه‌ی جزء یک موضوع را در بر می‌گیرد، مانند رده‌ی یک راننده - یک اپراتور - یک تکنیسین - و ... .[18]

 

سیاست‌های ملی National Policies

راه‌کارهای کلی یا بیانات هدایت‌کننده و توجیهی که برای تعقیب مقاصد ملی توسط یک دولت اتخاذ می‌شوند.[19]

 

طرح‌ریزی Planning

فرآیند تبدیل سیاستPolicy به برنامه Program، طرح‌ریزی نامیده می‌شود. طراح، سیاست را ساختاربندی، زمان‌بندی و هزینه‌بندی می‌نماید. در این صورت، «طرح» تهیه شده است. طرح مصوب را «برنامه» و برنامه‌ی غیر مصوب را طرح می‌نامند.[20]

سطوح مختلف طرح‌ریزی:

1. طرح‌ریزی فوق‌استراتژیکی Superstrategic Planning

2. طرح‌ریزی استراتژیک Strategic Planning

3. طرح‌ریزی عملیاتی Operational Planning

4. طرح‌ریزی تاکتیکی Tactical Planning

5. طرح‌ریزی تکنیکی Technical Planning

 

طرح­های استراتژیکی - طرح‌ریزی استراتژیک Strategic Plans

فرآیند تبدیل سیاست استراتژیکی به برنامه‌ی استراتژیکی است. [21]

طرح‌های کوتاه‌مدت استراتژیکی، برای دو سال طرح می‌شوند. طرح‌های میان‌مدت برای دوره‌ای بین سه الی ده سال تدوین می‌گردند. طرح‌های درازمدت برای دوره‌ای بین یازده الی بیست سال و یا بیشتر طرح می‌شود.

 

کوتاه‌مدت Short Term

آینده‌ی خیلی نزدیک، که در طی آن انعطاف در بهره‌برداری به دلیل ظرفیت و روش‌های فنی موجود، محدود است. [22]




1. صحراگرد،مجید؛ مطالعه­ طرح­ ریزی استراتژی ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران در افق 1414، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده انرژی، دانشگاه عباسپور، 1386، صفحه 6.

2. Merriam-Webster's collegiate dictionary, 11th Ed., Massachusetts, U.S.A, Merriam-Webster Incorporated, 2005. Word: Strategy .

3. باقری، م. فرهنگ لغات و اصطلاحات سیاسی، چاپ اول، تهران، انتشارات خرد، بی تا، ص17.

4. لطفیان، سعیده؛ استراتژی و روش‌های برنامه‌ریزی استراتژیک، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی 1384، صص 1-24.

5. سایت اینترنتی http://www.andishkadeh.ir .

6. سایت اینترنتی http://www.andishkadeh.ir .

7. کالینز، جان؛ استراتژی بزرگ، بایندر، کوروش (مترجم)، چاپ اول، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، 1383، ص 473.

8. استراتژی بزرگ، ص 473.

9. استراتژی بزرگ، ص 473.

10. صحراگرد،مجید؛ مطالعه­ ی طرح ­ریزی استراتژی ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران در افق 1414، پایان­ نامه کارشناسی ارشد، دانشکده انرژی، دانشگاه عباسپور، 1386، ص 25.

11. استراتژی بزرگ، ص 481.

12. مطالعه­ طرح ­ریزی استراتژی ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران در افق 1414، ص 45.

13. سایت اینترنتی http://www.andishkadeh.ir .

14. استراتژی ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران در افق 1414، ص 52.

15. سایت اینترنتی http://www.andishkadeh.ir .

16. استراتژی ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران در افق 1414، ص 52.

17. استراتژی ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران در افق 1414، ص 52.

18. استراتژی ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران در افق 1414، ص 52.

19. استراتژی بزرگ، ص 496.

20. استراتژی ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران در افق 1414، ص 58.

21. استراتژی بزرگ، ص 499.

22. طرح ­ریزی استراتژی ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران در افق 1414، ص 72

کلبـه کـرامت

هـوالحکیـم

 

 

طرح‌ریزی دکترینال و استراتژیک بر مبنای روی‌کرد انسان‌مدار، به دو شیوه‌ی اساسی مبتنی بر آنتروپولوژی[1] غربی و انسا‌ن‌شناختی قرآنی صورت‌ می‌پذیرد.

در این روی‌کرد تبیین «ملاحظات و ابعاد انسان» اساس و پایه‌ی طرح‌ریزی محسوب می‌شود.

 

1 . مکتب آنتروپولوژیکال مدرن (کلیک کنید)

 

2 . مکتب انسان‌شناختی قرآنی  (کلیک کنید)




1. Anthropology

کلبـه کـرامت


هوالحکیم



رویکردهای طرح‌ریزی دکترینال

 

کلبـه کـرامت