حیات طیبه - فلسفه زندگی

هــوالـحکیم

حیات طیبه - فلسفه­ ی زندگی Philosophy of Life

مدرنیسم

فلسفه­ ی زندگی Philosophy of Life

واژه ی «Life» در انگلیسی، با واژه­ ی «Liben» در آلمانی، و «زندش» و «زندگی» در فارسی معادل است.

از آن­جا که فلسفه­ ی زندگی در نیمه­ ی دوم قرن نوزده میلادی و اوایل قرن بیستم میلادی به طور جدی در آلمان مورد توجه قرار گرفت، Lebensphilosophie مترادف و همسنگ با  فلسفه­ ی زندگی فراگیر شد.[1]

فلسفه­ ی زندگی به پرسش­ درباره­ ی معنا و مفهوم، ارزش­ها و هدف زندگی می­پردازد، و آرای دو فیلسوف آلمانی، یعنی شوپنهاور[2] و نیچه در مورد زندگی در فلسفه­ ی زندگی بسیار حائز اهمیت هستند.[3]

نیچه در این حوزه­ از فلسفه­، در پی تبیین نسبت میان «زندگی» و «حقیقت True» است، و معتقد است هر کس حقیقت زندگی خود را می­ سازد، فلذا انسان با حقیقت­ های متعدد رو به­ روست.

«پلورالیسم» در حوزه­ ی معنا و مفهوم زندگی و «هدونیسم» در حوزه­ ی هدف زندگی، ایدئولوژی­های مطرح در حوزه­‌ی فلسفه­ ی زندگی هستند.

 

ایدئولوژی هدونیسم Hedonism

هدونیسم از ریشه­‌ی «هدونی» یونانی به معنای «شهوت» اشتقاق یافته است و به معنای «اصالت لذت» و «لذت­گرایی» است.

ایدئولوژی هدونیسم، قسمتی از ایدئولوژی یوتیلیتاریانیسم سنتی است که مبتنی بر آرای بنتام[4] و میل[5] بوده و «اصل بیشترین فایده» را برمی­تافت.[6] هدونیسم کمّی بر اساس اندیشه­‌ی بنتام و هدونیسم کیفی بر اساس اندیشه­ی میل شکل گرفته است.

هدونیسم در دوران مدرن به سه شیوه­‌ی هدونیسم روانی Psychological، هدونیسم سنجشیEvaluative و هدونیسم بازتابی Reflective رواج تازه­ای یافته است.[7]

دکترین سبک زندگی آمریکایی American Lifestyle

فلسفه­ ی زندگی نیز مانند فلسفه­ ی دین به دکترین «سبک زندگی» منتج می­شود، اما سبک زندگی تحدید شده به مدل آمریکایی آن.

شیوه­ ی زندگی آمریکایی[8]، مبتنی بر ایدئولوژی هدونیسم و لیبرالیسم، زندگی را براساس «اصالت لسه­فر» و «اصالت لذت» پایه­ ریزی می­کند.

اسلام

حکمت حیات

نزدیک­ترین واژه به «زندش» و «زندگی» فارسی، در قرآن «حیات» است.

حکمت حیات در اسلام، حقی را برمی­تابد که حقیقت مطلق است و شکی در آن نیست. متأثر از حقیقت، و مبتنی بر فطرت، انسان ایمان می­آورد و تقوا می­ورزد، و در این­صورت حیات دنیوی انسان قرین شادی و سرور می­گردد.[9]

مکتب حیات طیبه

ایمان و سپس عمل صالح انسان را به حیات طیبه نائل می­کند.[10]

قاعده­­‌ی سبک زندگی محمدی (ص)

از دیدگاه قرآن حکمت حیات به قاعده­ ی «سبک زندگی محمدی (ص) منتج می­شود.[11]

امنیت

اکنون در جمهوری اسلامی ایران، در حوزه­‌ی سلامت، فلسفه­ی زندگی، ایدئولوژی هدونیسم و دکترین سبک زندگی آمریکایی به صورت جدی مطرح است، در حالی که حکمت حیات، مکتب حیات طیبه و

قاعده ­ی سبک زندگی محمدی(ص) در تعارض جدی با آن­ها هستند.

---

1.Gaiger, Jason; Routledge Encyclopedia of Philosophy, Version 1.0, London; Routledge Publication, 1998, Lebensphilosophie.

2. Arthur Schopenhauer (1788-1860)

3. Routledge Encyclopedia of Philosophy, Lebensphilosophie.

4. Jeremy Bentham (1748-1832)

5. John Stuart Mill (1806-1873)

6. Brandt, Richard B.; Encyclopedia Of Philosophy, 2nd Ed, USA, Macmillan Reference, Gale Group, 2006, Vol. 4, Page 254.

7. Gosling, Justin; Routledge Encyclopedia of Philosophy, Version 1.0, London; Routledge Publication, 1998, Hedonism.

8. An American Way of Life.

9. الَّذینَ آمَنُوا وَ کانُوا یَتَّقُونَ * لَهُمُ الْبُشْرى‏ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَةِ لا تَبْدیلَ لِکَلِماتِ اللَّهِ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ (قرآن الکریم، سوره­ی یونس، آیات 63 و 64)

همانها که ایمان آوردند، و(از مخالفت فرمان خدا) پرهیز مى‏کردند.  در زندگى دنیا و در آخرت، شاد(و مسرور)ند؛ وعده‏هاى الهى تخلّف ناپذیر است! این است آن رستگارى بزرگ! (مکارم شیرازی، ناصر؛ ترجمه­ ی قرآن کریم)

10. مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثى‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما کانُوا یَعْمَلُونَ (قرآن الکریم، سوره­ی نحل، آیه­ی 97)

هر کس کار شایسته‏اى انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالى که مؤمن است، او را به حیاتى پاک زنده می داریم؛ و پاداش آنها را به بهترین اعمالى که انجام مى‏دادند، خواهیم داد. (مکارم شیرازی، ناصر؛ ترجمه­ ی قرآن کریم)

11. لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کانَ یَرْجُوا اللَّهَ وَ الْیَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَکَرَ اللَّهَ کَثیراً (قرآن الکریم، سوره­ی احزاب، آیه­ی 21)

مسلّماً براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نیکویى بود، براى آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد مى‏کنند (مکارم شیرازی، ناصر؛ ترجمه­ ی قرآن کریم)