هــوالـحکیم
آنچه در باور مدرن بهMind و در زبان عربی به ذهن معروف است، جزء کوچکی است از آنچه در قرآن به «فؤاد» شناخته میشود. «فؤاد» عمیق ترین ساحت انسان محسوب میشود.
فؤاد انسان، چشم و گوش درون اوست؛ نظام ادراکی منحصر به فردی که در هر کس به فعلیت نمیرسد.[1] تنها کسانی که تقوا می ورزند، این ساحت وجودی خود را میتوانند فعال کنند. تقوا میتواند منتج به فرقان شود و فرقان توانایی تشخیص حق از باطل است.
هــوالـحکیم
اسلام
حکمت قلب
واژهی فارسی دل، در قرآن چهار مفهوم صدر، شغاف، قلب و فؤاد را دربرمی گیرد. قلب، گردابی است که قوه ی الهام را در انسان پدیدار می سازد: هر آنچه به دریای قلب وارد شود در گرداب آن فرو بلعیده می گردد. این حالت قلب «الهام» نامیده میشود. قلب که کانون انقلاب و دگرگونی است، انقلاب را با الهام محقق می سازد. تفقه در انسان به قلب محقق میشود. مرض و قساوت از آسیب های قلب است.
هــوالـحکیم
شغاف استعداد و توانایی بالقوه ای در انسان است که در تاریخ بشر عموماً مغفول مانده است و به ندرت در کسان و اشخاص بالفعل شده است. بسیاری از کسانی که در طول تاریخ در جوامع گوناگون، به مدارج بالای اجتماعی از هر حیث رسیده اند، در انتهای عمر خود از یک گمشده یا خلاء و یا کمبود در وجود خود شکوه نموده اند، و آن کمبود چیزی نبوده و نیست جز بی توجهی به شغاف، و تهی نگهداشتن آن، یا بهره گیری نادرست و مخدوش این جزء مهم وجود انسان.
هــوالـحکیم
اسلام
واژهی فارسی «دل» در قرآن، چهار مفهوم «صدر»، «شغاف»، «قلب» و «فؤاد» را در بردارد.